DE STOÏCIJNEN WAREN PANTHEÏSTEN:
ZIJ LEERDEN DAT HET UNIVERSUM DOORDRONGEN IS VAN EN BESTUURD WORDT DOOR EEN 'GOD' DIE ALLES HEEFT DOEN VOORTKOMEN UIT ZIJN EIGEN WÉZEN, 'n "Vurige Adem mèt Verstànd", of, zoals 'n modern schrijver het graag uitdrukte, "'n volkomen goed & wijs soort gàs": hoewel die god v/d stoïcijnen i/d grond v/d zaak onpersoonlijk was, spraken schrijvers als Cleanthes & Epictetus hem áán als "ZEUS"!
Het Stoïcisme kòn óók allerlei populaire religieuze & astrologische be-grippen opnemen door ze op te vatten als allegorieën: ze geloofden dat de mens naar zijn wezen, & met name naar z'n géést, goddelijk was; Marcus Aurelius wist zeker dat hij het gelùk zou vinden door de geest ìn z'n eigen binnenste te aanbidden.
Stoïcijnen streefden er-naar om in harmonie mèt het universum te leven door hun wìl in overeenstemming te doen zijn met 'de Voorzienigheid' & trachtten die toestand te bereiken waarin zij zichzèlf genóeg waren èn hartstochten vermijdden! Epictetus zei:
"HET IS BETER OM VAN HONGER TE STERVEN EN ZÓ VRIJ TE ZIJN VAN SMART ÈN VRÉÉS, DÀN TE LEVEN IN OVERVLOED ALS DÀT GEPAARD GAAT MET ONRUST?"
Vlg. hèn was zelfdoding het hoogste bewijs daarvan, dàt "de mens" vríj ìs! Omtrent de vraag of de mens onsterfelijk is namen zij een agnostisch standpunt in: ze geloofden dat de ziel bestemd is òm, àls 't Einde v/d Wéreld komt, weer op te gaan ìn de wereldziel! Zie ook 1 Tim 6:6 & 2 Kor 9:8? Toen SP gearresteerd was @ Korinte, werd hij voor de gouverneur Gallio, de broer van Seneca, gebracht!
'n Òp 'n STÉÉN in Delphi gevonden inscriptie heeft betrekking op Gallio, & dateert uit 52 nC.: daarom kan de tijd van Pauls verblijf in Korinte vrij nauw-keurig vastgesteld worden? In theorie is 't mogelijk dat hij Seneca zèlf ontmoet heeft maar voor zo'n ontmoeting hebben we geen enkel bewijs! In de 3e eeuw deed wel 'n serie brieven de ronde waarin beweerd wordt dat 't correspondentie is TÙSSEN Seneca & Paulus: ze werden zelfs als ècht aanvaard door Hiëronymus (348-420), 'n leidinggevende figuur onder de christenen; hij noemde de stoïcijnse filo-soof "onze eigen Seneca".
We komen nog terug op Epicurus, Democritus & de latere Romeinse Stoïcijnen DEO volente/insjallah? WÀT al wèl dúidelijk is: mensen zijn in de grond van de zaak ongeveer hetzelfde waar & wanneer ze ook leefden! Alleen de manier waarop, hun motivatie waaruit, & waarom we veranderen of niet is verschillend? 'n Samenspel van genetische, opvoedkundige & toevallige factoren: erfelijk, plaatselijk, tijdelijk, toevallig & tòch altijd weer afwisselend, verrassend, creatief, ontdekkend, zoekend, werkend & uitrustend?!