41103sh61 Vàn kápitáál belàng ìs, òm te begìnnen,~

QQleQ

DE NÍEUWE ERVÁRING
VÀN ´N HÓGERE, ÀLMÀCHTIGE
TRÀNSCENDENTIE?
De godenwereld
van de polytheïstische vóórgangers was homologisch geconcipieerd:
de transcendente wereld was zoals de aardse wereld, alleen màchtiger? In hun doen en laten - bijvoorbeeld seksueel gedrag - léken de góden ook wel op mensen, maar ze waren groter, krachtiger,
zo mogelijk zelfs nòg wispelturiger en
vooral onsterfelijk?
In de axiale religies
wordt het transcendente niveau
veel hoger gelegd en dieper abstracter opgevat!
´G d´ in de monotheïstische religies, de Wereldziel in ´t hindoeïsme,
´t Nirvana in het boeddhisme & de Hemel in ´t confucianisme zijn zó ànders
dat zij zich aan het menselijke bevattingsvermogen onttrekken?! Váák maar niet altijd - zie ´t confucinisme - wordt die Transcendentie als zó cruciaal ervaren dat àl het leven
ervan afhangt en slechts hierìn vervùlling
& verlòssing vìnden kàn!?
In alle gevallen
gaat transcendentalisering sámen
mèt ´n méér abstracte principiële & kritische kijk op de wereld
èn ´t (religieuze) denken?! Ook ´t ontstaan v/d filosofie in Griekenland en China
worden daarom beschouwd als uitingen van de axiale doorbraak! The Age of Transcendence
is tévens een ´age of criticism´, èn gelieerd met universalisme & ´second order thinking´...
De héle wéreld wòrdt nu in dit licht hèrbekeken van hoge, reflexieve, filosofische
en religieuze normen!?
´n Tweede cruciale karaktertrek
van axiale religies is de grote waarde die zij
- àl lang vóór de moderniteit ´t individu gáát òpwaarderen -
aan innerlijke houding v/h individu hèchten! Innerlijkheid - geloof,
´n vrome houding, ethisch besef - wòrdt nú dé Gróte Toegangspoort
tot Hèt Hóge Héilige. Magie, rituelen, offers, uiterlijkheden in het algemeen
verdwijnen dan wel niet geheel, maar ze krijgen ´n nieuwe plaats èn betekenis!
Ze worden ondergeschikt gemaakt aan ´t Nieuwe Káder dat de Hoge Transcendentie
in haar relatie met de innerlijkheid van individuen úittékent. Verinnerlijking
en individualisering gaan daarbij hand in hand. De innerlijke relatie
van ´n persoon ten aanzien van de Hoge Transcendentie
is immers ´n zaak v/h individu.
En zo komt
individuele religiositeit losser te staan v/d groepsreligie;
ze kan er zelfs mee in conflict komen - de grote godsdienst-
stichters hebben dóór hùn òngenádige kritiek òp de tóen heersende religies
zèlf hèt grote voorbeeld aangegeven van zulke vormen
van individualisering.
Ten derde
gaan axiale religies eigen,
meer specifiek religieuze gemeenschappen vormen.
Hun preaxiale voorgangers
wáren gemeenschapsreligies: religie was
onderdeel van reeds bestaande gemeenschappen
waarvan de religies de religieuze uitdrukking waren [bv. de stadsreligie
v/d stedelijke gemeenschap].
De nieuwe religies
stellen zich vanuit hun religieuze
stuwkracht institutioneel meer
autonoom op.
Priesters- &
leraarsgroepen vergroten hun autonomie
ten aanzien v/d politieke macht omdat religie & politieke collectiviteit
niet langer samenvallen?
Al even belangrijk is ´t feit
dat de leken geen cliënten meer zijn die, zoals bij de Griekse
orakels, occasioneel bijstand kwamen zoeken
om daarna weer te verdwijnen!
Zij worden nú
volgelingen die permanent deel gaan uitmaken
van ´n religieuze gemeenschap - al kan men
in ´n aantal gevallen lid zijn
vàn meerdere religies!
Dankzij deze
gezamenlijke binding
van religieuze specialisten
(priesters, monniken, geleerden) & léken kríjgen de axiale
religieuze gemeenschappen ´n groter autonoom gewicht tegenover
zowel de aloude familiale & etnische bindingen
àls militair-politieke heersers.
De religieuze gemeenschappen
van axiale religies wèrden àldùs geduchte machten
mèt ´n immense weerslag op
hun omgeving.
Lèt wèl,
het gaat hier om ´n onderscheid
tussen politieke en religieuze instituties -
beiden bleven nauw met elkaar verwéven - en niet om
een scheiding van kerk en staat.
Dat laatste is zó
een moderne constructie. Òns ìnnerlijk èn uiterlijk milieu!
Rèchtvaardigheid èn mededeelzaamheid. Eerlijkheid
èn universaliteit: liefde
en openheid
...

OK!
28 nov 2021 - bewerkt op 06 dec 2021 - meld ongepast verhaal
Weet je zeker dat je dit verhaal wilt rapporteren? Ja | Nee
Profielfoto van Asih
Asih, man, 80 jaar
   
Log in om een reactie te plaatsen.   vorige volgende