Q&@
SOMS 
RUSTIG OP HUN BRITS LIGGEN, 
KLEREN WASSEN EN 'normaal' zijn?!
Op zondag kregen ze een lepeltje jam, 
een stukje margarine en een worstje!? En 
gevangenen die 't geluk hadden om gèld van 
thuis te hebben ontvangen, konden dit uitgeven 
in de Kampwinkel, die zich in de personeelskantine 
bevond & biscuits, tandpasta & zeep in voorraad had. 
Tijdens deze 'vrije tijd' probeerde ook Hanna's groepje 
samen te komen achter de barak om 'n boek te lezen; één 
van hen las hardop vóór, terwijl 'n ander op de uitkijk stond! 
Ze waren dolgelukkig met die vondst van Tolstoj! Op zondag lazen
gevangenen ook brieven van thuis & schreven ze zèlf brieven. Ze mochten 
één keer per maand 'n brief schrijven, & in die vooroorlogse dagen konden ze 
nog uitgebreid schrijven zolang 't maar niet over politiek of over 't kamp ging! In 
haar brieven naar huis schreef Doris Maase ook over boeken die zij gelezen had. Doris 
werkte als verpleegster in het Revier, waar ze ook overnachtte! Het was tóen nog mógelijk 
om pakjes van thuis te krijgen, ook de boeken, èn er was zèlfs een soort van kampbibliotheek - 
een collectie 'goedgekeurde' boeken, waaronder een aantal exemplaren van Mein Kampf! 'Vandaag 
probeer ik zondag te vieren!' schreef Doris aan haar zus in juni '39. 'Ik lees En eeuwig zingen de bossen 
van [Trygve] Gulbrannsen!' Doris' echtgenoot Klaus zat in 't Kamp Buchenwald, & ze stuurden elkaar gecensureerde 
brieven; ze konden goed tussen de regels dóór lezen: als gevangene in Buchenwald had Klaus in elk geval wel enig 
idee van wat Doris daar doormaakte; maar uiteraard kon zij hem niets vertellen over de wreedheden waarvan ze 
getuige was! We weten uit haar latere getuigenis dat Doris vaak door de ramen v/h Revier keek als de werk-
ploegen naar de Poort werd geleid, met ervóóròp 'n SS-officier die de gevangenen opzettelijk door 'n grote
poel liet lopen, zodat ze drijfnat met werken beginnen moesten! In juni was Olga Benario's kameraad 
Sabo (Elise Saborowski Ewert), die samen met haar in Brazilië geweest was, in de zandafgraving aan 
't werk toen ze plotsklaps wankelde en inéénzeeg! Fraede schopte haar, maar Sabo kon niet meer
 overeindkomen & werd uiteindelijk naar 't Krankenrevier gebracht waar Doris haar kon helpen?!! 
'Maase, waar is Maase?' was de kreet die elke dag in de buurt v/d verbandpost gehoord werd! 
'Er zijn zóvéél dingen waarover ik nauwelijks spreken kan, er is zóvéél dat nog op je wàcht!' 
schreef ze in 'n brief aan Klaus. Op 'n andere zondag schreef Doris haar zus enthousiast 
over 't goede nieuws dat ze van thuis gekregen had - 'Eerst kon ik niet geloven dat iets 
dat zó FÍJN is nu nog bestáát - 't voelt bijna alsof ik erbij ben geweest?!' -, maar haar 
poging om opgewekt te klinken kon haar bezorgdheid om haar verwanten thuis niet 
verhullen! Doris' vader, eveneens arts, was Joods, & zij wist dat de Joodse kant van 
haar familie met 't naderen v/d oorlog steeds meer gevaar liep; nieuwe wetten 
maakten 'n normaal bestaan in Duitsland onmogelijk & Doris' vader mocht zijn 
beroep niet meer uitoefenen. Haar moeder was niet-Joods - wat verklaart dat 
Doris al beter behandeld werd in het kamp dan andere Joden - maar óók de 
drùk op personen die 'n zg. 'gemengd huwelijk' hadden nam steeds meer 
tóe; echtparen werden gedwongen om nu 'n scheiding te overwegen òf te 
emigreren! En wie horen we tegenwoordig het 'Minder, minder!', 'boreal-
isme', apartheid, Exits e.d. prediken naast de LePens, Assads, Erdo-
gannen, Poetins & dj Trumps, Ayatollas, Al Qaidas & ISISSEN, JAN-
MATEN, VIERLINGEN, DUTERTES, MODI'S, JUNTA's, neokolonia-
listen, terroristen, doodseskaders, abc-wapens, Kim Il Sungs, 
Young Ills & allerlei Oenen van alle diverse windrichtingen, 
bleekscheten, zwartjoekels, bruinwerkers & de bouwers & 
bewonderaars van kerkers, alcoholici, nicotinisten, drugs-
vervalsers, Weense Walsers, brazilianos, bananos & chic-
anos? Ons Verwilderde Geertje, CherryCadetjes, Hidde-
maatjes, Voetballers, tv-lallers, vuurwerkknallers, rare 
racekakbroertjes & de toppophoertjes, mollige Linda's, 
Sick & Niemand, prelaten, sektaristen & wie al niet in 
't voetspoor der Stalins, Mussolini's, Dolf Schickl-
gruberHitlers, HeinzHimmlers, Goebbels, Gör-
ings, reurings, meurings, pleurings, heurings 
& sleurings? In de voetsporen der chimps, 
bonobo's, gorilla's, Tuinslangen, schoor-
steenvegers, behangers, Hunnen, dik-
ken, dunnen, sunnen & punten!
Hijgers, dalers, stijgers, aan-
deelhouders, Borissen, bol-
sonaros, bouterses, bruns
Wijkers, daaroplijkers, zij-
kers, zeikers & versteer-
ders, boeleerders, be-
leerders, vereerders, 
aanbidders, geilaards
& strijdende stukken 
verdriet: Klaas, Piet, 
Jan, Kees, Mees, Jan-
klaassens & Katrijntjes?
Oliebollen, appelflappen,
Patatnozems, provo's,
Hippies, yuppies met
1001 soortgelijke
maffe kluppies?
Hamannen &
Goliatjes &
Davidjes,
Sukkels,
Satans,
Zotten,
Agit-
Prop
Ster-
Ads