119bjr de supernaturalistische ethiek maakt ~~~~~~
de
individuele verhouding,
zoals die bestaat, ondergeschikt
aan het één of àndere algemene,
hetzij metafysische, hetzij morele,
principe, dat buiten deze verhouding staat!
Men bereikt geen beslissing
en men velt geen oordeel op grond van de waarneembare feiten van de bepaalde concrete verhouding tussen de mensen
die het betreft. De mens is gemaakt voor de sabbat, en niet de sabbat voor de mens. De bijzondere verhoudingen mogen zijn
wat ze willen, die morele wet is dezèlfde - voor àlle mensen èn voor àlle tijden. Zíj wordt van buiten af, van boven af,
aan de verhoudingen opgelegd; de functie v/d casuïstiek is dan:
deze algemene wet 'toepassen' op 't geval in kwestie.
Zó'n ethiek is 'heteronoom', in die zin dat ze haar norm aan 'daar buiten' ontleent; en hierin ligt natuurlijk haar kracht?
Zíj staat 'absolute', 'objectieve' morele waarden voor en vormt een dijk tegen de stromingen van relativisme & subjectivisme!
En toch is deze heteronomie ook haar grootste zwakte: zij heeft nl. geen dwingende sanctie & ook geen fundament dàt eigen echtheid bewijst bewijst, behàlve voor degene die gelooft in 'de Gòd daar buiten'! Ze kàn op de vraag: "WÁÁRÒM is dìt verkéérd?" geen antwoord geven in termen van de met de situatie gegeven feiten!
Op het gebied van de ethiek kennen we de wending van het super-naturalisme naar 't naturalisme, van heteronomie naar autonomie al zolang, dat we heraan niet veel tijd hoeven te besteden! En déze wènding begòn mèt de luisterrijke grandeur van Kants autonome ideaal, waarschijnlijk hèt indrukwekkendst & meest objectieve van alle ethische systemen? Maar dit was in werkelijkheid niet meer dan 'n geseculariseerd deïsme - en dan nog niet eens volledig geseculariseerd; want hoewel Kant de hypothese 'G d' níet nódig had òm 't ontstaan v/d morele wet tecverklaren, bracht hij Gòd als 'n bijzonder primitieve "dEUS ex machina" weer i/h spel, om ervoor te zorgen dàt déugd èn gelùk uiteindelijk samenvallen. Kants morele idealisme lééfde vàn religieus kapitaal. Toen dìt òpwas & niet langer aanvaard werd, werd 't i/d loop v/d tijd vervangen door bijna elke mogelijke soort van ethisch relativisme - utilitarianisme, evolutionistisch naturalisme, existentialisme. We komen erop terug ...
individuele verhouding,
zoals die bestaat, ondergeschikt
aan het één of àndere algemene,
hetzij metafysische, hetzij morele,
principe, dat buiten deze verhouding staat!
Men bereikt geen beslissing
en men velt geen oordeel op grond van de waarneembare feiten van de bepaalde concrete verhouding tussen de mensen
die het betreft. De mens is gemaakt voor de sabbat, en niet de sabbat voor de mens. De bijzondere verhoudingen mogen zijn
wat ze willen, die morele wet is dezèlfde - voor àlle mensen èn voor àlle tijden. Zíj wordt van buiten af, van boven af,
aan de verhoudingen opgelegd; de functie v/d casuïstiek is dan:
deze algemene wet 'toepassen' op 't geval in kwestie.
Zó'n ethiek is 'heteronoom', in die zin dat ze haar norm aan 'daar buiten' ontleent; en hierin ligt natuurlijk haar kracht?
Zíj staat 'absolute', 'objectieve' morele waarden voor en vormt een dijk tegen de stromingen van relativisme & subjectivisme!
En toch is deze heteronomie ook haar grootste zwakte: zij heeft nl. geen dwingende sanctie & ook geen fundament dàt eigen echtheid bewijst bewijst, behàlve voor degene die gelooft in 'de Gòd daar buiten'! Ze kàn op de vraag: "WÁÁRÒM is dìt verkéérd?" geen antwoord geven in termen van de met de situatie gegeven feiten!
Op het gebied van de ethiek kennen we de wending van het super-naturalisme naar 't naturalisme, van heteronomie naar autonomie al zolang, dat we heraan niet veel tijd hoeven te besteden! En déze wènding begòn mèt de luisterrijke grandeur van Kants autonome ideaal, waarschijnlijk hèt indrukwekkendst & meest objectieve van alle ethische systemen? Maar dit was in werkelijkheid niet meer dan 'n geseculariseerd deïsme - en dan nog niet eens volledig geseculariseerd; want hoewel Kant de hypothese 'G d' níet nódig had òm 't ontstaan v/d morele wet tecverklaren, bracht hij Gòd als 'n bijzonder primitieve "dEUS ex machina" weer i/h spel, om ervoor te zorgen dàt déugd èn gelùk uiteindelijk samenvallen. Kants morele idealisme lééfde vàn religieus kapitaal. Toen dìt òpwas & niet langer aanvaard werd, werd 't i/d loop v/d tijd vervangen door bijna elke mogelijke soort van ethisch relativisme - utilitarianisme, evolutionistisch naturalisme, existentialisme. We komen erop terug ...
29 jan 2016 - bewerkt op 31 jan 2016
- meld ongepast verhaal
Log in om een reactie te plaatsen.
- O 04 dec 2025 5022254 YESJ zou het niet zó gezegd hebben: ‘t was
- O 04 dec 2025 50221Als ‘t klopt dat deze uitspraak belangrijk is
- O 03 dec 2025 50220 ‘n Joodse schrijver uit die tijd had beslist
- O 03 dec 2025 5021953 ‘t Was dan ook heel gewoon dat Yesj in het
- O 03 dec 2025 50218 Zelfs de fanatiekste dorpsfarizeeër van die
- O 02 dec 2025 50217 In geval van handenwassen voor het gaan eten
- O 02 dec 2025 5021652De algemene opvatting was dat ‘t toegestaan
- O 01 dec 2025 5021551 Het is dan ook ‘n vergissing als je ‘t òn-
- O 01 dec 2025 50214 50 ‘t Christendom drong zodoende door tot in
- O 01 dec 2025 50213 49 4 De WET: Sjaoel Paulos en zijn gevolg
- O 30 nov 2025 50212 Al eerder, aan het begin van zijn optreden,
- O 30 nov 2025 50211 Na de terechtstelling van YOCHANAN wees YESJ
- O 30 nov 2025 50210 Zoals we zagen, dachten veel mensen dat Yoch
- O 29 nov 2025 50209 Nu begrijpen we waarom het antwoord van Yesj
- O 29 nov 2025 50208 48 ‘n Middeleeuwse Commentator, David Kimchi