Goed stuk Volkskrant Suïcide

Opinie: Rechtstreeks vragen of iemand aan zelfdoding denkt, kan levens redden
Veel mensen die zich zorgen maken om een ander, zijn bang om direct te vragen of diegene denkt aan zelfdoding. Men is bang het verkeerde te zeggen of de ander op ideeën te brengen. Dat taboe zit echter gesprekken in de weg, die levens zouden kunnen redden.

Dit artikel is geschreven doorJordy KruseGepubliceerd op 11 sept


In 2020 zette de plotselinge zelfdoding van mijn beste vriend mijn wereld op z’n kop. Vandaag, morgen en overmorgen overkomt anderen hetzelfde. In Nederland maken dagelijks gemiddeld vijf mensen een einde aan hun leven. Jaarlijks worden ongeveer 250 duizend Nederlanders getroffen door de zelfdoding van een dierbare. Als één van die 250 duizend, pleit ik tijdens de Wereld Suïcide Preventie Week voor het openbreken van het gesprek over zelfdoding

Vrijwel direct begon het malen. Wat heb ik gemist? Heb ik steken laten vallen? Hoe had ik dit kunnen voorkomen? Ik dacht terug aan de gesprekken die we in de periode ervoor hadden. De keren dat we elkaar hadden gezien. De laatste WhatsApp-berichten las ik opnieuw en opnieuw. Avondenlang sprak ik met zijn familie en andere vrienden. We probeerden ieder scenario en elk mogelijk motief te doorgronden, maar we kwamen er niet uit.

Over de auteur
Jordy Kruse is manager communicatie bij de Gemeente Den Haag. Hij schreef dit stuk op persoonlijke titel.

Dit is een ingezonden bijdrage, die niet noodzakelijkerwijs het standpunt van de Volkskrant reflecteert. Lees hier meer over ons beleid aangaande opiniestukken.

Eerdere bijdragen in deze discussie vindt u onder aan dit artikel.

Dat laatste is geen gegeven, ieder geval is anders. Voor iedere zelfdoding geldt wel: het verschijnsel is enorm complex. En wanneer je ermee te maken krijgt, laat het je niet meer los. Tal van factoren kunnen een rol spelen: trauma, eenzaamheid, financiële zorgen, problemen thuis. Vaak spelen psychische klachten mee. Het doel is vrijwel nooit ‘dood willen zijn’; het verlangen gaat meestal over het einde van pijn, wanhoop of uitzichtloosheid. Niemand wil een eenzame en wanhopige dood sterven.

Het leven is niet maakbaar en dat betekent waarschijnlijk dat, hoe pijnlijk ook, niet iedere zelfdoding voorkomen kan worden. Maar we schieten als samenleving tekort als we er niet alles aan doen om het aantal zelfdodingen terug te dringen.

Taboe
Uit onderzoek blijkt dat 67 procent van de Nederlanders een taboe ervaart rond het thema zelfdoding. ‘Het taboe zit gesprekken in de weg’, zegt Renske Gilissen, bijzonder hoogleraar bij 113 Zelfmoordpreventie. Problematisch, schetst zij. ’Mensen met gedachten aan zelfdoding voelen zich vaak eenzaam en denken dat niemand hen begrijpt. Een open gesprek kan leiden tot perspectief en tot het gevoel minder alleen te staan.’

Hoe doe je dat dan? Een gesprek over zelfdoding, nota bene met iemand met wie het op dat moment niet goed gaat, klinkt als iets om aan psychologen en andere professionals over te laten. Maar hulp zoeken is niet altijd makkelijk voor wie worstelt met zulke gedachten – en dus moeten wij die handschoen samen oppakken.

Een hardnekkige mythe maakt dat veel mensen worstelen met praten over dit moeilijke onderwerp. De mythe dat vragen naar zelfdoding iemand op ideeën zou brengen of zelfs het fatale zetje zou kunnen geven. Onderzoek wijst juist het tegendeel uit, schrijft hoogleraar Rory O’Connor van de Universiteit van Glasgow in zijn boek When It Is Darkest. ‘Door iemand om wie je je zorgen maakt rechtstreeks te vragen of die aan zelfdoding denkt, kun je juist een gesprek op gang brengen dat een leven kan redden’, zegt hij.


Stel de vraag
Laten we de woorden van O’Connor ter harte nemen. Juist op het moment dat je het liefst zou overstappen op een luchtiger gespreksonderwerp, kan het stellen van die ene vraag levensreddend zijn. ‘Durf het gesprek aan te gaan, zeker als iemand het moeilijk lijkt te hebben en er een vertrouwensband is. Vraag hoe het echt is. Of diegene weleens aan de dood denkt en hoe je kan helpen hulp te vinden’, zo riep hoogleraar Gilissen onlangs op in haar oratie.

Dat betekent dus dat wanneer iemand zijn of haar situatie ‘uitzichtloos’ noemt, we dat niet zomaar mogen laten passeren. Zware gedachten verdienen meer dan een goed bedoelde ‘het komt wel goed’.

De training Vraag Maar van 113 Zelfmoordpreventie is laagdrempelig, praktisch en kost nog geen uur van je tijd. Eén uur waarin je leert hoe je het gesprek openbreekt. Eén uur dat misschien het verschil maakt tussen wanhoop en hoop, tussen leven en dood. We krijgen er dan wel niemand mee terug, als we er ook maar één beste vriend mee helpen, teken ik daarvoor.


https://www.volkskrant.nl/columns-opinie/opinie-rechtstreeks-vragen-of-iemand-aan-zelfdoding-denkt-kan-levens-redden~b1697cfb/?fbclid=IwdGRjcAMyf8xleHRuA2FlbQIxMQABHqfRpi3iILhSNSW0dFNnoU3pkloZjfyuwU05gayzwmzWGEmmiRqafDmORaSx_aem_RPC8eUZoan-lL_QYUiNzLw