44615/63 Douglas Hofstadter, de veelzijdige weten-


QQQ


SCHAPPER EN
SCHEPPER/AUTEUR/CREATOR VAN HET
BEROEMDE BOEK GÖDEL, ESCHER, BACH,
vertelt het verhaal van zijn Chinese vertaler, professor👨‍🏫WU
YUNZENG! Toen hij werd geconfronteerd met één ☝🏽 van Hofstadters
ingewikkelder woordspelletjes, vergeleek WU dit met een palindroom, ‘n woord
en/of zin die zowel van links naar rechts als van rechts naar links kan worden gelezen.
Ja, de Chinezen hebben ook palindromen. Professor WU noemde er één: YE LUO TIAN LUO YE,
 wàt zoiets betekent als: “IN DE HERFST🍂VALLEN DE🍁🍁BLADEREN”? In ònze ógen
is dit natuurlijk geen zuiver palindroom: de woorden kunnen wel in beide richtingen
gelezen gaan worden, maar de letters niet! Toen gaf Hofstadter het befaamde
Engelse palindroom dat het💡idee van Ferdinand de Lesseps beschreef om
‘n verbinding te maken tussen de Atlantische & de Stille Oceaan: ‘A man,
a plàn, a canal: Panama’ 🇵🇦 Professor WU begreep er helemaal niets
van: “PANAMA!: canal a, plàn a, man A? Dit was volslagens nonsens?
Hofstadter overbrugde die kloof tussen beide werelden als volgt:
willen we zowel het woord-spel als de letterlijke
betekenis woord voor woord bewáren,
dan kunnen we zeggen ‘leaves
fall season fall leaves’. Toevallig heeft het woord ‘fall’ in ‘t
Amerikaanse Engels twee betekenissen: ‘vallen’ & ‘herfst’; datzelfde
geldt voor ‘leaves’: ‘vertrekt’ & ‘bladeren’?! Deze toevalligheid leidt tot ‘n
elegante oplossing v/h probleem: ‘Fall leaves 🍁🍁 as soon as leaves 🍁🍁 fall’!?
‘Het najaar vertrekt zodra de bladeren vallen!’ Dit is natuurlijk geen Engels palindroom,
maar laten we niet al té moeilijk doen?! Probeer maar eens een “goed” palindroom te maken
dat zowel in het Nederlands als in het Chinees werkt!?
De oefening kan leiden tot ‘n filosofische
discussie over wat ‘n goede vertaling
is & hoe verschillende culturele bereiken
met elkaar/elkander kunnen worden verbonden.
Misschien is dat wel niet mogelijk! Misschien kleven er aan ‘n Chinese,
of ‘n Franse stoel té veel cultuurgebonden kenmerken om ooit voor ‘n Nederlandse stoel
te kunnen dóórgaan & wellicht schiet ‘n vertaling altijd min of meer tekort!? Ik heet WIM:
Wim heet ik; Van de ene zéé/oceaan naar de andere & ook tegelijk omgekeerd?!
Onze Sjemitische Talen & de ‘Westerse’; “G d’s” GEEST DIE ZWEEFT, SPREEKT,
SCHEPT, ‘BERGT ÒP ÈN BESCHRIJFT! Ons sprekende ‘geweten’: vragen &
antwoorden, tijd/ruimte, vóór/na, lucide dromen,
apocalyps, vernietiging, schepping, creatie,
levende vergankelijkheid; linksrechts,
schjmol/jamin, hoger/lager,
omgekeerd evenredig,
ondersteboven
......

OK!
05 jul 2023 - bewerkt op 12 jul 2023 - meld ongepast verhaal
Weet je zeker dat je dit verhaal wilt rapporteren? Ja | Nee
Profielfoto van Asih
Asih, man, 80 jaar
   
Log in om een reactie te plaatsen.   vorige volgende