ÚIT DE GEVANGENIS KWAM 
EN ER VAN DE PARTIJ NIETS MEER OVER WAS, 
WAREN HET VOORAL DE VROUWEN IN DE PARTIJ DIE 
DE BEWEGING GAANDE GEHOUDEN HEBBEN!´ Óók Elsa Bruckmann 
kwam in Landsberg bij hun Wolfje Dolfje op bezoek, ook dáárin wedijverden de dames òm Hitler? 
De vrouw van de uitgever mocht trots op haar conto schrijven dat zij Dolf als éérste 
in de vesting had bezòcht. Over haar ´eerste bezoek aan de Führer, in mei 1924´ 
schreef ze al meteen een verslag van zes kantjes. Daarin stond o.a.: 
¨IN MEI 1924 WAS HET ZOVER - IK GING NAAR DE FÜHRER, IN DE VESTING LANDSBERG, 
DIE IK ZÓ VÁÁK HAD HOREN SPREKEN, WIENS REDEVOERINGEN MÍJ WEER 
GELÓÓF HADDEN GEGEVEN IN ´N NIEUW DUITSLAND. 
IK DEED DRIE UUR OVER DIE ARMZALIGE 50 KILOMETER! 
TOEN MOEST IK NÒG TWEE UUR WÀCHTEN IN DE LEGE GANG! 
IK WILDE MAAR WÀT GRÁÁG LANGER MET DE FÜHRER PRATEN DAN DE 12 MINUTEN
 DIE MIJ WERDEN TOEGESTAAN {...} EN TOEN KWAM ADOLF HITLER NAAR MIJ TÓE,
 IN EEN KORTE LEDERHOSE MET GEEL LINNEN JASJE {...} 
HIJ NAM ME MEE NAAR EEN KLEINE, NOGAL DONKERE RUIMTE, 
WAARIN WE TEGENOVER ELKAAR AAN EEN VIERKANTE TAFEL GINGEN ZITTEN, 
DE RECHERCHEURS VAN DE GERECHTELIJKE POLITIE TUSSEN ONS IN!
 {...} IK VERZEKERDE HEM STELLIG DAT DÍEPE TRÓUW HÈM WÀCHTTE ALS ZIJN GEVANGENIS-STRAF VOORBIJ WAS ~ TROUW 
TOT DE LAATSTE ADEMTOCHT!¨ De lijst van mensen die AH tijdens zijn gevangenschap in Landsberg bezochten, 
leest als de 
Who´s who v/d crème de la crème v/d samenleving van München! 
De gedetineerde AH ontving bijna dagelijks pakketten met delicatessen & luxe-voorwerpen 
van zijn vrouwelijke gulle gevers. Óók Winifred Wagner, schoondochter van de door Hitler 
ozo vereerde componist Richard Wagner, behoorde tot de kring van vrijgevige weldoensters. 
Wolf was tijdens een ontvangst bij het echtpaar Bechstein voorgesteld aan deze ¨deftige dame¨! 
De politieke agitator werd op 1 oktober 1923 uitgenodigd 
in ´Haus Wahnfried´ in Bayreuth. 
Bevreesd betrad AH 
hèt ´heilige der heiligen´: 
¨HIJ LOOPT OP
 KOUSENVOETEN ROND EN BLIJFT GEBIOLOGEERD 
VÓÓR DE DIVERSE AANDENKENS STAAN, ALSOF HIJ DE RELIKWIEËN
 IN EEN KATHEDRAAL AAN 
HET BEZICHTIGEN IS,¨ 
schreef Friedelind Wagner later ironisch over dit bezoek. 
Dat AH in ´n ´korte Wichs´, ´n korte lederhose dus, in het huis van de componist verscheen, 
schrok Winifred kennelijk niet àf! Na zijn bezoek dweepte ze dat hij zùlke móóie ógen had 
èn nóemde hèm dé ´rèdder van Dúitsland´! 
Ook Siegfried Wagner, 
haar echtgenoot, leek vlam te hebben gevat voor deze partijleider: 
¨GODZIJDANK ZIJN ER NOG DUITSCHE MÀNNEN!¨ schreef hij kort daarop aan ´n kennis.
 ¨HITLER IS EEN GEWELDIGE MAN MET EEN ÈCHTE DUITSCHE INBORST! 
HÈM MOET HET WÈL LÙKKEN?!¨
 
De vriendschap met deze Wagners 
was zeer speciaal voor AH, niet alleen omdat hij Richard Wagner veréérde. 
Vanaf dat moment 
hing er ook een zweem van geestelijke verhevenheid ròndòm dé partíjl̀éider, 
hetgeen AH stééds blééf benadrukken ìn dé propagànda. 
Toen de Wagners op 9 november ´23 toevallig in München waren 
en er getuige waren vàn dé mislukte stáátsgréép van Hitler, 
deed dìt géén àfbreuk aan hun verering 
van deze Partijleider: 
¨IK GEEF ÒNOMWÒNDEN TÓE 
DÀT ÓÓK WÍJ {DE WAGNERS} ÌN DE BÀN ZÍJN VÀN DIE MÀN, 
EN DAT WIJ ÓÓK NÁÁST HÈM STONDEN TOEN HET GELUK HÈM TOELACHTE, 
ÈN {dat we} HÈM ÓÓK ÌN TIJDEN VAN NÓÓD TRÓUW ZÙLLEN BLÍJVEN!¨ 
schreef Winifred Wagner in een open brief die op 14 november ´23
 i/d Oberfränkische Zeitung verscheen. 
Winifred deed er inderdaad op ´n roerende manier àlles áán 
òm Hitlers gevangenschap in Landsberg 
zo áángenáám mógelijk te maken....
