OOK HET CONFUCIANISME 
HEEFT ZICH OP ÉÉN SOCIALE LÁÁG, 
DE CHINESE LAGE ARISTOCRATIE {´GENTRY´}, GERICHT. 
DE COMBINATIE VAN GELEERDHEID EN MORALITEIT LEEK DE CHINESE KEIZERS GEKNIPT VOOR DE VORMING VAN BEKWAME EN LOYALE BUREAUCRATEN IN DIENST VAN HET KEIZERLIJK BESTUUR. CONFUCIAANSE GELEERDEN ONDERWEZEN DIE LÉÉR 
VANAF DE HANDYNASTIE {206 BC-220 AD} IN KEIZERLIJKE 
EN PROVINCIALE ACADEMIES. 
Ondanks 
perioden van tegenspoed 
en zelfs sporadische vervolgingen bleef het confucianisme zó 
méér dàn 2000 jaar lang zijn stempel drukken op de Chinese staat en samenleving. 
Maar juist dóór deze éénzijdige oriëntatie op ´gentry´ & overheid èn het daarmee samenhangende ontbreken van een eigenstandige organisatie en van een grotere aanhang onder de bevolking, 
ging het confucianisme in 1911, bijna gelijktijdig met het keizerrijk, kopje ònder 
en staat het nu voor de moeilijke taak zich onder de heel andere condities 
van de moderniteit als zelfstandige, filosofische en religieuze beweging 
op een heel andere wijze dan in het verleden 
vòrm te gaan blijven 
geven? 
´n Vergelijkbaar lot onderging vele eeuwen vroeger 
´t zoroastrisme, de religie die Zoroaster {Zarathoestra} als haar stichter beschouwt. 
Ééns wàs het dé hegemoniale religie
 in Perzië! 
Het bleef dat 
gedurende lange tijd, 
met onderbrekingen vanaf de Archaemenieden ~ 
vanaf Dariusz, mogelijk vanaf Cyrus de Grote ~ i/d 6de eeuw BC 
tot de Sassanieden i/d 7de eeuw AD. 
Zeker onder de laatste dynastie 
was ´t zoroastrisme stevig onder leiding van priesters georganiseerd 
en onder ´n groter deel v/d bevolking verspreid, al was ook hier de inplanting 
en verbondenheid met 
de Perzische adel 
het grootst....
De Sassanieden 
werden echter vanaf ´t jaar 637 
door de Arabieren meermaals verslagen & hùn ríjk werd ingelijfd
 i/h zich snel uitbreidende
 islamitische rijk.
 
´t Zoroastrisme verloor terrein,
 vooral na 750, & Iran is schijnbaar ´n zoveelste 
islamitisch land geworden?
 
In meerdere etappes
 migreerden enkele zoroastrische gemeenschappen naar India, 
waar ze als ´n kleine minderheid onder de naam Parsis 
tot vandaag de myDidag 
overleefden?! 
Aldus zijn we 
als ´t ware ´verstrikt geraakt´
 in ´n mengsel van tegelijk verschillende 
èn overeenkomstige ´kruisbewegingen´, ´hartenbrekers´,
´spiritualisten´ & zgn. ´realistische
 populisten´!?
 
Christelijk,
islamitisch, hindoeïstisch,
boeddhistisch & vooral
ook ´opportunistisch
commercieel´
......
