41145SH73 Please, Sweet Silver Angels Over The Sea
QQleQ
DÌT
ONGEMEEN STERKE
ABSORBTIEVERMOGEN VAN GROTE AXIALE RELIGIES
IS ECHTER GEEN CONSTANT GEGEVEN
maar verandert historisch! Vóóraxiale religies konden hun absorptievermogen
door hun binding aan een territorium & groepscultuur slechts òp dàt beperkte terrein demonstreren.
Ook zij veranderden mèt de tíjd gròndig èn bléven tòch ´hetzèlfde´?
Bij axiale religies is het niet ànders, maar het effect is wel vele malen groter omdat zij de ruimtelijke
& culturele beperkingen van vooraxiale religies dóórbréken! De grote axiale religies onder hen ~
de wereldreligies ~ waren zó àlòmtegenwoordig èn ònòntkóómbaar dat over uitgestrekte gebieden nagenoeg èlke religieuze vernieuwing, hóe éigenáárdig óók, zich als onderdeel of hervorming presenteerde & dus i/h kader en de traditie van die grote religie blééf ~ al werd soms ook de hulp
van geweld ingeroepen?!
Mèt de moderniteit verandert dat echter. De pluralisering v/d moderne samenlevingen heeft niet
alleen de wèg geópend voor de verspreiding van antireligieuze stromingen en van andere wereldreligies, maar óók voor de proclamatie van nieuwe bewegingen als zelfstandige,
nieuwe religies...
Óók dàt is een kwestie van definitie en macht. Voor religieuze vernieuwers is het niet langer vanzelfsprekend hun religieuze innovatie als hervorming binnen ´n bestaande grote religie te duiden -
´n aanwijzing dat ´t absorptievermogen & de ideële màcht v/d grote religies dalen.
Vier axiale religies - christenen, islam, hindoeïsme, boeddhisme - zijn doorgegroeid tot de allergrootste: ´n doorgroei die hoogst uitzonderlijk is. Op eigen wijze getuigen zij v/d expansieve drijfkracht die met ´t ontstaan van universalistische religies vrijkwam. Christendom & islam hebben in wezen ´n eenvoudige, maar uiterst krachtige boodschap: één ´persoonlijke g d´ die òm mènsen gééft?
´t Is ´n leer die naar vele situaties tóe vertaald kan worden & die bovendien exclusieve toewijding eist!
´t Hindoeïsme is heel sterk i/d integratie van complete religies als particuliere onderafdelingen van z´n religieuze wereld. Brahmaanse priesters treden hierbij gewoonlijk òp als verbindingspersonen tussen ´t lokale/regionale & ´t pan-Indisch religieus systeem, plaatselijke goden worden getransmuteerd tot manifestaties (´avatars´
van grote hindoeïstische goden, lokale samenlevingen of groepen krijgen eventueel ´n plaats toegewezen i/h kastensysteem.
En ´t boeddhisme wist zich met z´n meditatieve methodiek & monastieke organisatie waaraan lekenwerking gekoppeld werd, reeds lang vóór onze tijd cultureel te delokaliseren zodat ´t zich merkwaardig vlot kon verplaatsen v/d ene cultuur naar de andere, zo van z´n oorspronkelijke
thuisbasis in India naar Zuidoost-Azië, Centraal-Azië, China & Japan?
Achter die vier mastodonten gaapt ´n grote kloof. De geschiedenis van alle axiale religies
herinnert ons er aan dat axiale religies, ondanks hun in principe zeer expansieve mogelijkheden,
toch ook kwetsbaar zijn & vaak moeizaam voor hùn vóórtbestaan moesten vechten? Een aantal
heeft zich ´n min of meer verzekerd bestaan weten op te bouwen door ´n symbiotische relatie áán
te gaan met ´n vòlk of ´n sociale láág! Agrarische civilisaties met hun territoriale segmentaties
& hun úitgesproken standenverschillen bieden daartoe alle ruimte.
De universele religieuze claim moet dàn wèl gecombineerd worden met de uitverkorenheid vàn
die particuliere groep. Jodendom, sikhisme & yezidisme - ´n tussen 1000 & 1400 uit de islam wèggegroeide, bij enkele Koerdische stammen in Noord-Irak ingeplante religie - zijn voorbeelden
van etnisch-axiale religies. Varianten v/d grote wereldreligies kunnen trouwens eenzelfde nissenrol opnemen, bv. ´t Armeense christendom dat ´n eigen kerk met beperkte toegang voor niet-Armeniërs
èn met z´n éigen doctrinaire leerstellingen, bijbel & liturgische taal ontwikkelde.
Ook ´t Europese christendom trouwens heeft zich zó rond 800 met de toevoeging v/h ´filioque´ -
de Geest als voortkomend uit de ¨Vader¨ {´Moeder´} èn de ´Zóón´ {´Dochter´} v/h tot dàn toe al
´dominante´ Oosterse christendom ´afgezonderd´?
Geen toeval dat in dezelfde tijd Karel de Grote als een teken van politieke soevereiniteit door de paus
tot keizer gekroond werd!
´t Jaïnisme is ´n voorbeeld van ´n axiale religie die ´n vaste thuisbasis gevonden heeft in ´n specifieke sociale laag, met name de koopmansstand.
Deze Indische religie werd gesticht door Mahavira, ´n groot asceet & criticus - evenals zijn tijdgenoot Boeddha - van ´t Vedisch ritualisme.
Wegens zijn strenge verbod om levende wezens te kwetsen, laat staan te doden, kon ´t geen wortel schieten bij boeren & grootgrondbezitters, maar vond ´t wel aanhang bij stedelijke middengroepen, inzonderheid bij kooplui...
Je zou zeggen: de cirkel is nu al wel bijna rond?
Één aarde,
één wereld,
één economie
voor miljarden mannen,
vrouwen & kinderen van alle leeftijden,
rassen, standen, talen, locaties, frustraties, delegaties & oplossingen
voor gezamenlijke problemen die opgelost moeten kunnen
gaan worden in de komende jaren,
decennia, millennia!
Or else?
DÌT
ONGEMEEN STERKE
ABSORBTIEVERMOGEN VAN GROTE AXIALE RELIGIES
IS ECHTER GEEN CONSTANT GEGEVEN
maar verandert historisch! Vóóraxiale religies konden hun absorptievermogen
door hun binding aan een territorium & groepscultuur slechts òp dàt beperkte terrein demonstreren.
Ook zij veranderden mèt de tíjd gròndig èn bléven tòch ´hetzèlfde´?
Bij axiale religies is het niet ànders, maar het effect is wel vele malen groter omdat zij de ruimtelijke
& culturele beperkingen van vooraxiale religies dóórbréken! De grote axiale religies onder hen ~
de wereldreligies ~ waren zó àlòmtegenwoordig èn ònòntkóómbaar dat over uitgestrekte gebieden nagenoeg èlke religieuze vernieuwing, hóe éigenáárdig óók, zich als onderdeel of hervorming presenteerde & dus i/h kader en de traditie van die grote religie blééf ~ al werd soms ook de hulp
van geweld ingeroepen?!
Mèt de moderniteit verandert dat echter. De pluralisering v/d moderne samenlevingen heeft niet
alleen de wèg geópend voor de verspreiding van antireligieuze stromingen en van andere wereldreligies, maar óók voor de proclamatie van nieuwe bewegingen als zelfstandige,
nieuwe religies...
Óók dàt is een kwestie van definitie en macht. Voor religieuze vernieuwers is het niet langer vanzelfsprekend hun religieuze innovatie als hervorming binnen ´n bestaande grote religie te duiden -
´n aanwijzing dat ´t absorptievermogen & de ideële màcht v/d grote religies dalen.
Vier axiale religies - christenen, islam, hindoeïsme, boeddhisme - zijn doorgegroeid tot de allergrootste: ´n doorgroei die hoogst uitzonderlijk is. Op eigen wijze getuigen zij v/d expansieve drijfkracht die met ´t ontstaan van universalistische religies vrijkwam. Christendom & islam hebben in wezen ´n eenvoudige, maar uiterst krachtige boodschap: één ´persoonlijke g d´ die òm mènsen gééft?
´t Is ´n leer die naar vele situaties tóe vertaald kan worden & die bovendien exclusieve toewijding eist!
´t Hindoeïsme is heel sterk i/d integratie van complete religies als particuliere onderafdelingen van z´n religieuze wereld. Brahmaanse priesters treden hierbij gewoonlijk òp als verbindingspersonen tussen ´t lokale/regionale & ´t pan-Indisch religieus systeem, plaatselijke goden worden getransmuteerd tot manifestaties (´avatars´
van grote hindoeïstische goden, lokale samenlevingen of groepen krijgen eventueel ´n plaats toegewezen i/h kastensysteem. En ´t boeddhisme wist zich met z´n meditatieve methodiek & monastieke organisatie waaraan lekenwerking gekoppeld werd, reeds lang vóór onze tijd cultureel te delokaliseren zodat ´t zich merkwaardig vlot kon verplaatsen v/d ene cultuur naar de andere, zo van z´n oorspronkelijke
thuisbasis in India naar Zuidoost-Azië, Centraal-Azië, China & Japan?
Achter die vier mastodonten gaapt ´n grote kloof. De geschiedenis van alle axiale religies
herinnert ons er aan dat axiale religies, ondanks hun in principe zeer expansieve mogelijkheden,
toch ook kwetsbaar zijn & vaak moeizaam voor hùn vóórtbestaan moesten vechten? Een aantal
heeft zich ´n min of meer verzekerd bestaan weten op te bouwen door ´n symbiotische relatie áán
te gaan met ´n vòlk of ´n sociale láág! Agrarische civilisaties met hun territoriale segmentaties
& hun úitgesproken standenverschillen bieden daartoe alle ruimte.
De universele religieuze claim moet dàn wèl gecombineerd worden met de uitverkorenheid vàn
die particuliere groep. Jodendom, sikhisme & yezidisme - ´n tussen 1000 & 1400 uit de islam wèggegroeide, bij enkele Koerdische stammen in Noord-Irak ingeplante religie - zijn voorbeelden
van etnisch-axiale religies. Varianten v/d grote wereldreligies kunnen trouwens eenzelfde nissenrol opnemen, bv. ´t Armeense christendom dat ´n eigen kerk met beperkte toegang voor niet-Armeniërs
èn met z´n éigen doctrinaire leerstellingen, bijbel & liturgische taal ontwikkelde.
Ook ´t Europese christendom trouwens heeft zich zó rond 800 met de toevoeging v/h ´filioque´ -
de Geest als voortkomend uit de ¨Vader¨ {´Moeder´} èn de ´Zóón´ {´Dochter´} v/h tot dàn toe al
´dominante´ Oosterse christendom ´afgezonderd´?
Geen toeval dat in dezelfde tijd Karel de Grote als een teken van politieke soevereiniteit door de paus
tot keizer gekroond werd!
´t Jaïnisme is ´n voorbeeld van ´n axiale religie die ´n vaste thuisbasis gevonden heeft in ´n specifieke sociale laag, met name de koopmansstand.
Deze Indische religie werd gesticht door Mahavira, ´n groot asceet & criticus - evenals zijn tijdgenoot Boeddha - van ´t Vedisch ritualisme.
Wegens zijn strenge verbod om levende wezens te kwetsen, laat staan te doden, kon ´t geen wortel schieten bij boeren & grootgrondbezitters, maar vond ´t wel aanhang bij stedelijke middengroepen, inzonderheid bij kooplui...
Je zou zeggen: de cirkel is nu al wel bijna rond?
Één aarde,
één wereld,
één economie
voor miljarden mannen,
vrouwen & kinderen van alle leeftijden,
rassen, standen, talen, locaties, frustraties, delegaties & oplossingen
voor gezamenlijke problemen die opgelost moeten kunnen
gaan worden in de komende jaren,
decennia, millennia!
Or else?
08 dec 2021 - bewerkt op 15 dec 2021
- meld ongepast verhaal
Log in om een reactie te plaatsen.
- O 19 apr 2023 44279258OudeLiedjes,JoligeMelodietjes,MallePietjes
- O 19 apr 2023 44278 257 Zo’n 400 jaar later, in 386 na Chr./A.D.
- O 19 apr 2023 44277Knijp droog, verdeel, heers & pest maar raak?
- O 19 apr 2023 44276256Ondergronds, uit ‘t licht, was geen moeite
- O 19 apr 2023 44275 255 Nòg frappanter (tenminste, voor wie niet
- O 18 apr 2023 44274 254 In Vigna Randanini zijn echter kochiem
- O 18 apr 2023 44273 253 I/d 2e/3e eeuw, toen twee rivaliserende
- O 17 apr 2023 44268252 Vroege synagogen waren dus zeker geen
- O 17 apr 2023 44267 251 De namen i/d Misjna zíjn die van wijzen
- O 16 apr 2023 44266 Met àndere woorden: de prachtige, overvolle
- O 16 apr 2023 44265 250 De tekens die om een menselijke figuur
- O 16 apr 2023 44264249 Áán ‘t uiteinde v/d synagogevloer die het
- O 16 apr 2023 44263 248 Geen v/d voorstellingen was willekeurig
- O 16 apr 2023 44262 247 Moderne Joden groeien op met de aanname
- O 15 apr 2023 44261 Sepphoris was in de 2de & 3de eeuw, toen de