VAN DE GEAVANCEERDE AGRARISCHE CIVILISATIES 
VAAK MEERDERE HEGEMONIALE RELIGIES ONGEMAKKELIJK NAAST ELKAAR 
BESTONDEN EN DAT ZE SLECHTS MOEIZAAM EN GEDEELTELIJK BIJ DE BEVOLKING 
WISTEN DOOR TE DRINGEN? 
DE POSITIE V/H CHRISTENDOM IN DE MIDDELEEUWEN IN EUROPA 
IS DUS VAAK VEELEER UITZONDERLIJK & WAS ZEKER I/D VROEGE MIDDELEEUWEN 
OOK NIET ZO TOTAAL ALS HET NA 1500 WEL LEEK! ONZE OPGAVE 
WORDT DAARMEE DUS VEEL COMPLEXER... 
De religiegeschiedenis is niet meer 
de geschiedenis van ènkele wereldreligies en hun centrale normatieve geloofswaarheden en praktijken. 
Het wordt nú nog véél méér?! Je moet je een beeld trachten te vormen v/d plaats & interne dynamiek van een breed en complex veld in een bepaalde maatschappijformatie èn v/d veranderingen die dit religieuze veld ondergaat bij overgangen naar ´n nieuwe formatie...
In ´n dergelijk religieus veld zijn er steeds vele religies & religieuze stromingen actief, 
niet alleen maar de ons bekende wereldreligies, maar ook regionale & lokale religies & ´huisreligies´!? 
Tenslotte mogen we er al evenmin van uitgaan dat de individuen denken & handelen
 i/h verlengde vàn díe religies?! Èlk individu gaat individueel òm mèt zíjn religie & combineert vaak 
op ´n eigen wijze elementen uit verschillende religies. Dé òpgave is dus: ga binnen ´n tijdvak telkens weer {opnieuw} ná hóe religies i/h religieuze veld opereren èn hóe de individuele religiositeit 
dáárìn tot stand komt! 
´t Ìs een immense opgave, niet alleen door de omvang v/d taak, maar nog meer omdat we daarbij rekening moeten blijven houden met het gegéven dat we noodzakelijkerwijze dènken vànúit ònze eigen tijd & maatschappij? 
Zonder ´t te beseffen dreigen we onze hedendaagse betekenissen - en de daarònderlìggende opvattingen & waarden - vaak te projecteren náár ´t niet-Westen èn naar ´t verleden! 
Ook al is dat niet geheel te vermijden, het is goed dat recent onderzoek 
ons dáárvàn veel bewuster gemaakt heeft? 
´t Begint al met de categorie ´religie´....


