39075GV130 StelJeVoor HoeHet MoetZijn Om 'nVerhaal

Q&@
TE MAKEN
IN EEN TIJD/PLAATS
WAARIN HET SCHRIFT
VERLOREN IS GEGAAN,
TERWIJL JE WÉÉT DAT HET
ÈLDERS NOG WÈL BESTAAT?

Tòch wàs er geen betere tijd om 'n blinde
auteur te zijn! Homerus en z'n tijdgenoten verlieten zich
op 'n andere cognitieve technologie: mensen in ongeletterde samenlevingen
kunnen béter uit hun hoofd leren.

Onze huidige verbazing over 't verlies v/h Schrift i/d Tijd van
Homerus is waarschijnlijk nèt zó gróót als zíjn verbazing geweest zou zijn over òns gebrekkig
vermogen om uit 't HÓÓFD te leren. Epische gedichten als DE ODYSSEE werden zó
geschreven dat ze gemakkelijk te onthouden waren.

Ze hadden 'n strak metrum, &
dàt máákte het éénvóudiger om strofen te herinneren, en om te improviseren als
je er eentje niet meer wìst; en bovendien stonden ze ook VÒL met herhalingen,
zodat je àls je de tèkst even kwijt was altijd 'n veelvoorkomende uitdrukking in
een zin kon schuiven, waar die dan
als refrein kon fungeren.

Duizenden van
díe versregels uit je hoofd leren, zoals goed opgeleide mensen konden,
vèrgt echter veel oefening & móet meetbare invloed hebben gehad òp hun hersenen,
net zoals dat het geval is bij hedendaagse Londense taxichauffeurs, die duizenden straatnamen & stadsplattegronden uit 't hoofd moeten leren, wat tot structurele veranderingen leidt,
zoals 'n vergrote hippocampus.

De Grieken
hadden 'n geavanceerde geheugenkunst ontwikkeld die mnemoniek werd genoemd, 'n cultureel aangeleerde techniek die min of meer op dezelfde wijze fungeerde als de zang-
lijnen waarmee de Australische Aboriginals hùn landschappen & sterrenbeelden in hun verhalen ook leerden verwerken?

't Verháál GÁÁT
dat de Griekse dichter SIMONIDES VAN CEOS tijdens 'n banket zijn werk had voorgedragen! Vlak ná zijn vertrek stortte 't dàk in, zodat alle aanwezigen de dood vonden en hun lichamen zwaar verminkt wáren.

Maar met behulp
v/d mnemonische techniek was Simonides
in staat om in gedachten de zaal rond te lopen ÈN zich zó weer voor de geest te halen waar èlke individuele gast gezéten had, zodat íederéén mèt náám en toenaam
begraven kon worden.

Naar verluidt
heeft Simonides zijn techniek daarna nòg vèrder ontwikkeld door zijn herinneringen onder te brengen in 'n denkbeeldig 'geheugenpaleis'!? Zo'n techniek werkt omdat die gebruikmaakt van ons -
zowel in cultureel als in biologisch opzicht parallel aan ons geheugen geëvolueerde - verhalend vermogen òm ons het beeld van 'n denkbeeldige ruimte voor de geest te halen & die te vullen met vóórwerpen?!

Àls je dàt eenmaal kùnt,
is door dit geestelijk paleis dwalen, oftewel opnieuw het verhaal te doorléven, 'n uiterst effectieve wijze òm je lange lijsten met informatie, de tekst van 'n redevoering of zelfs 'n episch gedicht úit je geheugen òp te diepen!?

Dit legt echter
'n groot beslag op onze cognitieve vermogens, & lézen & SCHRÍJVEN stelde ons in staat òm DÉZE energiekosten uit te besteden & in plaats dáárvan te vertrouwen op de externe collectieve geheugens die opgeslagen lagen in bibliotheken
ÈN, sinds kort, óók online.

Net als de meeste
cultureel verworven vaardigheden
léidt lezen & schrijven tot veranderingen ìn onze biologie. (Zij 't niet in ons genetisch materiaal.)
Als ze 'n jaar of acht zijn, dan hebben geletterde kinderen al hersens die anders in elkaar zitten dan die van ongeletterde, omdat hun visuele systemen
gespecialiseerd zijn geraakt in lezen.

Dit levert ondermeer
'n verbeterd netwerk op tùssen beide zijden v/d hersenen,
plus verbeterde objectherkenning
& grotere verbale vermogens...

Op andere gebieden,
zoals gezichtsherkenning, nemen de cognitieve vaardigheden
echter àf...

Net zoals jagers-verzamelaars
zo goed kunnen spoorzoeken dat ze in staat zijn om i/d allerkleinste nuances in de bodem al sporen van prooidieren te herkennen, ontwikkelen hooggeletterde mensen zich tot 'woordzoekers'!

Onze ogen springen
automatisch naar woordtarieven in 't schrift dat we als kind al geleerd hebben, & 't ontcijferen daarvan gaat geheel onbewust; we lezen deangmatig alles wat we in onze omgeving zien, en zijn niet in staat om al die teksten
níet te lezen.

Zelfs als de woorden
of letters dóór elkaar gehusseld zijn,
vormt dat géén èchte èrnstige verstoring van ons leesvermogen - ej
hresenen vuleln autosmaitch de oepn plekenk in. Onze hersenen zijn heel goed in 't reconstrueren van geschreven (en gespróken) tekst
met behulp van context.

Dat komt deels omdat
geoefende volwassen lezers geen behoefte meer hebben aan nadrukkelijke omzetting van letters in geluiden (kinderen wèl), maar inplaats daarvan beschikken over rechtstreekse paden i/d hersenen die op uiterst snelle en efficiënte wijze van letterpatronen
naar betekenissen leiden.

De gemiddelde volwassene
leest ongeveer 230 woorden per minuut & herkent op z'n twintigste ongeveer 42000 woorden. Daarna leren mensen zo ongeveer over 't algemeen èlke dàg nòg één of twee nieuwe woorden erbij, zodat gepensioneerden over 'n heel wat groter woordenschat beschikken
dan pas afgestudeerden?

Zo maakt de kennis
die ouderen i/d loop van hun leven
verzameld hebben hèn binnen ònze samenleving tot belangrijke bewaarplaatsen van culturele rijkdom & diversiteit! Ook de lichamelijke handeling v/h schrijven
maakt gebruik van verschillende hersengebieden &
heeft brede cognitieve effecten.

Door iets
òp te schrijven
leg je díe informatie niet alleen maar vast op papier (of iets anders), maar
ook ìn je geheugen, want 't schrijven zèlf prikkelt 'n groepje cellen die informatie filteren
èn zòrgen dat je hersenen zich òp
die gefilterde informatie
concentreren.

Dóór íets òp
te schrijven organiseren we
onze gedachten & dàt leidt ertoe dat moeilijk grijpbare,
vage gevoelens uitkristalliseren op papier (e.d.), zodat onze gedachten 'n veel
begrijpelijker vorm krijgen, die we kunnen délen met anderen. Het maakt zó
dus nú voor ons het ondoorgrondelijke
begrijpelijk.

Vandaar myDi in 'n piep
kleine notendop: we zijn wat we voelen, denken, horen, zien, opmerken,
tot ons nemen, verteren, gebruiken, bewegen, dansen, zingen, doen &
laten (o.a.)?!

Vandaar ook
waarschijnlijk die moderner versies van het
rijmen, rappen, grappen, vergroten, verkleinen, oproepen & weer zo
nu en dan laten verdwijnen!?

Je bemerkt, let òp, luistert, 'opeet' &
~drinkt, -slikt, oppikt, opbergt, bespeelt, bezingt, verzamelt, likt,
op kickt, beraamt, uitpluist, opplakt, omkadert, benadert, tikt,
tact, tokt, loeit, mekkert, sist, hist, poept, pist, wegspoelt &
-gooit, strooit & hooit.

Moeder Aarde, Sinterklaas, Pieter-
baas, Assepoester, Doornroosje, Sneeuwwitje, Klein
Duimpje, Jan Klaassen, Katrijntje, Wolfje, Biggetje,
Eendje, Vischje, Vogeltje, Vruchtvlees, Bladerdak
van de hak op de tak, bepakt & bezakt, hakt en
timmert, verft, lakt als kat, hond, poes, kanarie
& papegaai, toeter, fluit, spuit, borst vooruit,
billen, ballen, borsten, vingers, tenen, hiel,
enkel, hak, knie, botten, pezen, neus en
mond, hoofd, schouders, ouders, pot,
pan, dik, dun, bord met haver/gort,
omdat 't kan, moet, wil, wenst en
begrenst tot in 't schier oneindig
onbegrensde heelal VÒL leven
dat beeft, trilt, streeft, geeft en
beleeft totdat 't geen zin meer
heeft & ondergronds, hemel-
wijd wegdroomt & zweeft:
tijd & plaats voor ietwat
anders in tuin, huis en
keuken @ Vale Ouwe
& Bijlmermeer, Drie,
Harderwijk, Irminloo,
Gouda, Sliedrecht,
Erika, Vledder &
Alkmaar, Zierik-
Zee, Enschede,
Wijk bij Duur-
Stede, Gaby
& Marian....
Dezen en
Genen in
Vingertop
& Tenen
???
???
???
??????
???
???
???
?
?
15 sep 2020 - bewerkt op 17 sep 2020 - meld ongepast verhaal
Weet je zeker dat je dit verhaal wilt rapporteren? Ja | Nee
Profielfoto van Asih
Asih, man, 78 jaar
   
Log in om een reactie te plaatsen.   vorige volgende