28284/54 't Commentaar v/d soldaat: 'klaare' taal?


OOK ART. X OVER VRIJHEID VAN DRUKPERS: "IEDER EEN HEEFT HET REGT OM ZO WEL ZYNE GODSDIENSTIGE ALS STAATKUNDIGE GEVOELENS ZO DOOR DEN DRUK ALS OP ANDERE WYZE BEKEND TE MÁÁKEN, MIDS DIE OPENBAARMAAKING, DE PUBLIEKE ORDE, DOOR DE WET VASTGESTELD, NIET OMVERWERPE!"

't Commentaar van de soldaat: "DENK JY WAT JE WILD, WEES JY LUTERSCH, PAAPS, GERIFFORMEERD OF TURKSCH, DÀT WORD JE NIET GEVRAAGD, DAT IS TUSSCHEN GOD EN JOU! MAAR EEN EERLYK MAN TE ZYN DÀT ÌS DÉ BÓÓDSCHAP, EN ALS JE DÀT BÈNT DÀN MÀG JE ZO GOED MEE REGEEREN, ALS ÒF JE MÀNTEL & BÈF AAN HÀD!"

Eerlijkheid als voorwaarde voor politieke participatie in plaats van geboorte of rang. De Verlichting in haar meest rudimentaire vòrm?

Óók Nederland ZÀL níet ontsnappen aan een revolutie, zo voorspelt de soldaat: 'Dìt Lànd vergáát óók ònder dé schùlden, àls er géén Gèld meer is, dàn MÓET er tòg eens de bóel aan gelooven! Hóu maar MÓED Làndsman, - de tyd ZÀL óók kómen dat WY mènschen zùllen wòrden!'

Behalve 'fatsoen' werd 'eerlijkheid' één van de níeuwe nòrmen ìn het publieke debat. Steevast benadrukten redacteuren in voorwoorden bij tijdschriften dàt ze dé wáárheid predikten, maar àls 't gìng òm 't verwóórden van politieke standpunten schreven ze feitelijk vóór hùn éigen gelíjk?!!

Daardoor werd het steeds moeilijker om nog onderscheid te maken tussen een waardeoordeel en een feit! Hóe kòn de 18de-eeuwer, zònder ìnternet èn zònder ònze hedendaagse mobiliteit, léugens vàn wáárheid (ònder)schéiden?

Fact checking wàs praktisch ònmógelijk! Pieter van Woensel, één van díe níeuwe intellectuelen, die de politieke ontwikkelingen aan het eind van de eeuw jarenlang van ironisch achtergrondcommentaar voorzag, tekende in 1796 'n cartoon van een wanhopige schrijver die in een spagaat [teneer]zit tussen waarheid èn opinie!

'ZELFS JUPITER KAN HET NIET IEDEREEN NAAR DE ZIN MAKEN', luidt de vertaling van de Latijnse spreuk 'No Jupiter quidem omnibus' boven de haard! Orangisten deden de berichtgeving van de patriotten bij voorkeur al àf àls klinkklare nonsens!

Ze zouden naïef zijn, geen kennis van zaken hebben, hun vaderlandse geschiedenis niet kennen, de feiten liefst verdraaien of verfraaien & de politieke gang van zaken expres foutief voorstellen?

Vergelijk 't met de discussies over 't wetenschap lijk rapport van vlucht MH17. Vlg. 't onderzoeksteam 100% wáár, vlg. de Russen onzin, tendentieus & slechts bedoeld om hèn onderuit te halen!

De lezer blééf met talloze vragen achter: hóe ìn de veelheid aan informatie ná te gaan WÍE gelijk hàd? Hoe betrouwbaar onder zoek te onderscheiden van flauwekulberichten? Hóe féiten te schéiden vàn emóties?
07 jun 2017 - bewerkt op 09 jun 2017 - meld ongepast verhaal
Weet je zeker dat je dit verhaal wilt rapporteren? Ja | Nee
Profielfoto van Asih
Asih, man, 80 jaar
   
Log in om een reactie te plaatsen.   vorige volgende