27236 sinds 't najaar van 1566 waren 'r hier twee


GEESTELIJKEN,
DE PASTOOR VAN DOORNSPIJK
EN DIE VAN OOSTERWOLDE, DIE BESLOTEN HADDEN
OM GEEN MISSEN MEER TE LEZEN MAAR MET PREKEN TE VOLSTAAN!

Dìt deden zij ondanks de plakkaten die vervolging van ketters geboden.

Elburg ging onder leiding van enige plaatselijke bestuurders over tot het beroepen
van een zekere Johannes van der Linden tot Reformatorisch Predikant, die overigens
al snel daarop vertrok naar Harderwijk. De beeldenstorm is ook aan de Noordwestveluwe niet
zomaar voorbijgegaan: in Elburg brak het geweld uit nadat een zekere Jan Arents i/d Sint Nicolaaskerk gepreekt had?

Hierbij was hij vergezeld van gewapende aanhangers! De Elburgers ondernamen nog een poging om een beeldenstorm in Doornspijk
te bewerkstelligen; dit werd echter voorkomen door de inwoners van deze plaats! Ook Harderwijk liet een soortgelijk beeld als Elburg zien: ook hier werd een predikant de stad binnengehaald, we zagen hem al eerder te Elburg. Op een prediking in een kerk, die van het Minrebroedersklooster, volgde een beeldenstorm! Uit al dit voorgaande mag niet de conclusie getrokken worden dat de inwoners van de Noord-West-VELUWE zich langzaam maar zeker tot de Reformatie neigden! Eerder was het zo dat een minderheid, waaronder allerlei plaatselijke bestuurders, met enig gewèld die Hervorming doorvoerde, waarbij vooral op het platteland toch nog veel bij 't óude blééf?!!

De officiaal v/d Sint Pieter @ Utrecht bezocht in 1569 de stad Elburg en drong er bij het stadsbestuur op aan om de katholieke leer bij de inwoners te bevorderen. Al eerder, in 1565, had hij in een Elburgse kerkelijke kwestie ingegrepen?! Na herindeling v/d bisdommen kwam de Veluwe onder het bisdom Deventer te vallen!? Bisschop Aegidius van den Berg visiteerde met een zekere regelmaat nog zijn. bisdom. De v/d visitaties opgemaakte verslagen zijn grotendeels bewaardgebleven. Doornspijk werk in 1575 bezocht, er is dan sprake van 500 communicanten. Elburg werd ook bezocht. Naast de pastoor waren er nog vier tot vijf kapelaans en 1100 communicanten ....

Het bedienen van de mis geschiedde geheel volgens de regels. Elspeet, Ermelo & Nunspeet ontvingen eveneens aandacht v/d bisschop;
hij liet zich in al deze plaatsen op de hoogte brengen van het wel en wee van de parochies wat voor alle plaatsen op de NW-Veluwe het geval was! Uit de beschikbare gegevens ontstaat de indruk van een zeer florerend kerkelijk leven?!! Nìet duidelijk wordt hoe de lokale bevolking tegen al deze gebeurtenissen in die voor de Veluwe roerige tijden aankijkt!? Onwaarschijnlijk was dat daar sinds 1560 enige werkelijke verandering gekomen was? De eigenlijke HERVORMING van de VELUWE ving veeleer aan bij de komst, in 1578, van Jan van Nassau "de OUDE" als stadhouder van Gelderland! Mèt hèm reisde de predikant Johannes Fontanus (1545-1615) mee: onder zijn leiding werd de REFORMATIE uiteindelijk overal op de Veluwe ingevoerd! Zonder slag of stoot vond dit niet plaats: het optreden van Fontanus leidde er niet toe dat de Veluwe weinig katholieke meer telde; in 1616 werd het aantal communicanten op de gehele Veluwe nog op zo'n 20.000 geschat. Zeker op 't platteland v/d Veluwe hàd de Reformatie tijd nodig òm haar laats te kunnen veroveren?!! In 1599 stonden er overal nog wèl vòlòp kruisen, beelden en kapellen langs de wegen en op kruispunten, terwijl er in de kerken altaren aangetroffen werden! Zo was er in het dorp Nunspeet, ondanks het werk van Fontanus, van een volledige overgang tot de Reformatie níet zonder meer sprake! In 1644 bedroeg het inwonertal ongeveer 250 personen, slechts 36 waren lidmaat v/d gereformeerde kerk.
Van echt veelvuldige kerkgang was in die jaren geen sprake. Hoe dan óók: het blijft boeiend,
interessant, grappig, komisch, essentieel & frappant om al die
veranderingen & suggesties onder mensen
te volgen door de eeuwen heen
van nomadische volksstammen
tot moderne
migranten.
22 feb 2017 - bewerkt op 24 feb 2017 - meld ongepast verhaal
Weet je zeker dat je dit verhaal wilt rapporteren? Ja | Nee
Profielfoto van Asih
Asih, man, 80 jaar
   
Log in om een reactie te plaatsen.   vorige volgende