27220 vurrukkulluk om nu terug & vooruit te kijken
VEEL AANDACHT
VAN DE BURGEMEESTERS/BURGERVADERS
VROEG OOK HET ONDERWIJS EN WEL IN HET BIJZONDER HET LAGER ONDERWIJS?
Menigeen hàd er dan ook 'n uitgesproken opvatting over! Aanvankelijk was 'r sprake van openbaar onderwijs.
Aanstelling van onderwijzers, bouw van scholen & onderwijzerswoningen, salariëring & deelname aan het onderwijs, 't waren alle onderwerpen die hun aandacht vroegen!
Ook de inhoud van 't onderwijs vergde de aandacht. Bij dit laatste speelde in belangrijke mate de kwaliteit van 't onderwijzend personeel een rol. DÉZE nu líet nogal eens te wensen over! In 't gemeenteverslag van de gemeente Ermelo over 't jaar '50 werd door burgemeester C.L. Vitringa opgemerkt:
"'T ONDERWIJS LAAT IN DEZE GEMEENTE VEEL TE WENSEN OVER! HET NIVEAU V/H ONDERWIJS IS GEBREKKIG. DE MEESTE SCHOOLMEESTERS ZIJN BEJAARDE LIEDEN, EN NIET OP DE HOOGTE VAN HUNNEN TIJD, ZIJ STAAN DAARENBOVEN DOOR DE NOG STEEDS VOORTDURENDE VERENIGING HUNNER BETREKKINGEN MET DIE VAN KOSTER & VOOR-ZANGER, ONDER DEN INVLOED DER PREDIKANTEN EN KERKERADEN, DIE NIET GUNSTIG OP HET ONDERWIJS WERKEN EN DE SCHOOL GAARNE ZOUDEN WILLEN HERSCHEPPEN IN GODSDIENSTIGE KATECHISATIËN!"
De schoolopziener mr. A.W. Engelen liet in 1841 in zijn rapportage aan de hoofdinspecteur te Arnhem zich bepaald níet gùnstig úit over een deel van het onderwijs!
"De Gemeente Doornspijk heeft behalve Doornspijk één dòrp, Oosterwolde, aan de grenzen met Overijssel! Het was voor mij al te zeer uit de weg. Ik bepaalde al-dus mijn bezoek tot de school van Doornspijk. In deze school, welker ruim en wel aangelegd lokaal eene betere bestemming waardig is, bespeurde ik den invloed van de bekrompene, gereformeerde regtzinnigheid, welke in deze streek allerwege heersende is. J. van de Weide bezigde de verstand uitdovende spelmethode. De akelige leesdreun en al het overige getuigden van het onoordeelkundige zijner leerwijze," zo laat hij aan zíjn superieur weten!
Over Nunspeet liet hij zich in gelijke woorden uit:
"TE NUNSPEET WAS HET MET HET ON-DERWIJS VAN R. DROST ZEER SLECHT GESTELD, GELIJK TE DOORNSPIJK & TERZELVER OORZAAK!"
Dàt de beoordeling van het onder-wijs 'n niet onbelangrijke subjectieve kant had, mag blijken uit de uitingen van burgemeester H.H. VItringa! Híj líet herhaalde malen ook duidelijk weten dat de staat v/h onderwijs binnen zijn gemeente i/h algemeen voldoende was. Er viel nog véél te verbeteren. De Onder- wijzers dienden zich bij te scholen i/d vakkennis die zij niet goed beheersten. Over 't vak geschiedenis had híj 'n duidelijk eigen visie:
"DE GESCHIEDENIS MOET HOOFDZAKELIJK BEPAALD WORDEN TOT LEVENSBESCHOUWINGEN VAN GROTE MANNEN, INZONDERHEID DER ZOODANIGE DIE UIT DEN MINDERE STAND ZIJN OPGEKLOMMEN, VERSLAGEN VAN OORLOGEN, VELD- & ZEESLAGEN WENSCHEN WIJ ZOVEEL MOGELIJK TE ZIEN VOORBIJGAAN!"
Geschiedenisonderwijs in dienst v/h burgerlijk beschavingsoffensief! Ouders dienden in díe tijd 'n déél v/h onderwijs zèlf te betalen, àf te rekenen mèt de onderwijzer! Daar stond tegenover dat kinderen van bedeelde ouders gratis onderwijs ontvingen: de onderwijswet van 1857 maakte aan dit systeem 'n einde; onderwijs was in beginsel voor een ieder gratis.
Terwijl in het midden van de eeuw nog niet iedere buurtschap van een school was voorzien, zag dit beeld er in het einde van de eeuw al heel anders uit. Er was toen sprake van een relatief fijnmazige voorziening van scholen. 't Schoolbezoek zèlf wàs 'n probleem! Vooral op het platteland was er sprake van een groot schoolverzuim in de zomermaanden! De kinderen werden dan ingezet als hulp op 't boeren-bedrijf: dit vond nog steeds plaats nadat in 1901 de leerplicht ingevoerd werd.
't Geven van 'n broodmaaltijd op school voor de armste kinderen werd door de diaconie als drukmiddel gebruikt om 't schoolbezoek te bevorderen. 't Uitdelen van brood op school geschiedde ook nog i/d jaren vlak vóór WOI! Voortgezet onderwijs, in welke vorm dan ook, kwam op 't platteland niet voor. Daarvoor was men nog op de steden aangewezen.
Of er leerlingen v/h plattelandsonderwijs naar 't voortgezet onderwijs zijn gegaan, is niet te achterhalen, en erg waarschijnlijk is dat níet?
VAN DE BURGEMEESTERS/BURGERVADERS
VROEG OOK HET ONDERWIJS EN WEL IN HET BIJZONDER HET LAGER ONDERWIJS?
Menigeen hàd er dan ook 'n uitgesproken opvatting over! Aanvankelijk was 'r sprake van openbaar onderwijs.
Aanstelling van onderwijzers, bouw van scholen & onderwijzerswoningen, salariëring & deelname aan het onderwijs, 't waren alle onderwerpen die hun aandacht vroegen!
Ook de inhoud van 't onderwijs vergde de aandacht. Bij dit laatste speelde in belangrijke mate de kwaliteit van 't onderwijzend personeel een rol. DÉZE nu líet nogal eens te wensen over! In 't gemeenteverslag van de gemeente Ermelo over 't jaar '50 werd door burgemeester C.L. Vitringa opgemerkt:
"'T ONDERWIJS LAAT IN DEZE GEMEENTE VEEL TE WENSEN OVER! HET NIVEAU V/H ONDERWIJS IS GEBREKKIG. DE MEESTE SCHOOLMEESTERS ZIJN BEJAARDE LIEDEN, EN NIET OP DE HOOGTE VAN HUNNEN TIJD, ZIJ STAAN DAARENBOVEN DOOR DE NOG STEEDS VOORTDURENDE VERENIGING HUNNER BETREKKINGEN MET DIE VAN KOSTER & VOOR-ZANGER, ONDER DEN INVLOED DER PREDIKANTEN EN KERKERADEN, DIE NIET GUNSTIG OP HET ONDERWIJS WERKEN EN DE SCHOOL GAARNE ZOUDEN WILLEN HERSCHEPPEN IN GODSDIENSTIGE KATECHISATIËN!"
De schoolopziener mr. A.W. Engelen liet in 1841 in zijn rapportage aan de hoofdinspecteur te Arnhem zich bepaald níet gùnstig úit over een deel van het onderwijs!
"De Gemeente Doornspijk heeft behalve Doornspijk één dòrp, Oosterwolde, aan de grenzen met Overijssel! Het was voor mij al te zeer uit de weg. Ik bepaalde al-dus mijn bezoek tot de school van Doornspijk. In deze school, welker ruim en wel aangelegd lokaal eene betere bestemming waardig is, bespeurde ik den invloed van de bekrompene, gereformeerde regtzinnigheid, welke in deze streek allerwege heersende is. J. van de Weide bezigde de verstand uitdovende spelmethode. De akelige leesdreun en al het overige getuigden van het onoordeelkundige zijner leerwijze," zo laat hij aan zíjn superieur weten!
Over Nunspeet liet hij zich in gelijke woorden uit:
"TE NUNSPEET WAS HET MET HET ON-DERWIJS VAN R. DROST ZEER SLECHT GESTELD, GELIJK TE DOORNSPIJK & TERZELVER OORZAAK!"
Dàt de beoordeling van het onder-wijs 'n niet onbelangrijke subjectieve kant had, mag blijken uit de uitingen van burgemeester H.H. VItringa! Híj líet herhaalde malen ook duidelijk weten dat de staat v/h onderwijs binnen zijn gemeente i/h algemeen voldoende was. Er viel nog véél te verbeteren. De Onder- wijzers dienden zich bij te scholen i/d vakkennis die zij niet goed beheersten. Over 't vak geschiedenis had híj 'n duidelijk eigen visie:
"DE GESCHIEDENIS MOET HOOFDZAKELIJK BEPAALD WORDEN TOT LEVENSBESCHOUWINGEN VAN GROTE MANNEN, INZONDERHEID DER ZOODANIGE DIE UIT DEN MINDERE STAND ZIJN OPGEKLOMMEN, VERSLAGEN VAN OORLOGEN, VELD- & ZEESLAGEN WENSCHEN WIJ ZOVEEL MOGELIJK TE ZIEN VOORBIJGAAN!"
Geschiedenisonderwijs in dienst v/h burgerlijk beschavingsoffensief! Ouders dienden in díe tijd 'n déél v/h onderwijs zèlf te betalen, àf te rekenen mèt de onderwijzer! Daar stond tegenover dat kinderen van bedeelde ouders gratis onderwijs ontvingen: de onderwijswet van 1857 maakte aan dit systeem 'n einde; onderwijs was in beginsel voor een ieder gratis.
Terwijl in het midden van de eeuw nog niet iedere buurtschap van een school was voorzien, zag dit beeld er in het einde van de eeuw al heel anders uit. Er was toen sprake van een relatief fijnmazige voorziening van scholen. 't Schoolbezoek zèlf wàs 'n probleem! Vooral op het platteland was er sprake van een groot schoolverzuim in de zomermaanden! De kinderen werden dan ingezet als hulp op 't boeren-bedrijf: dit vond nog steeds plaats nadat in 1901 de leerplicht ingevoerd werd.
't Geven van 'n broodmaaltijd op school voor de armste kinderen werd door de diaconie als drukmiddel gebruikt om 't schoolbezoek te bevorderen. 't Uitdelen van brood op school geschiedde ook nog i/d jaren vlak vóór WOI! Voortgezet onderwijs, in welke vorm dan ook, kwam op 't platteland niet voor. Daarvoor was men nog op de steden aangewezen.
Of er leerlingen v/h plattelandsonderwijs naar 't voortgezet onderwijs zijn gegaan, is niet te achterhalen, en erg waarschijnlijk is dat níet?
19 feb 2017 - bewerkt op 20 feb 2017
- meld ongepast verhaal
Log in om een reactie te plaatsen.
- O 23 okt 2025 5007329 “DE STREKEN”
- O 23 okt 2025 5007228 Het klimaat van het Nabije Midden OOSTEN?!
- O 23 okt 2025 5007127 Maar dat alles wil nog niet zeggen, dat je
- O 22 okt 2025 5007025 DE WORDING VAN HET LAND
- O 22 okt 2025 5006923 Over die myDi-inhoud nú zó nog ‘t volgende
- O 22 okt 2025 50068 Zo zijn dus onze vergelijkingen i/d eerste &
- O 21 okt 2025 50067 MÓET ‘t criterium voor geloofwaardigheid van
- O 21 okt 2025 50066Roma MarskampenGroevenbeek IrminDrie & Hop…..
- O 21 okt 2025 500652025 Pussygrabber-worlds vol DJ-DICTATORS!?
- O 20 okt 2025 5006412 Zònder gerèchtigheid blíjft vréde illusie!
- O 20 okt 2025 5006322De MÈNSCH zonder geschiedenis? Ziedaar de
- O 20 okt 2025 5006221 NÚ, ná de inéénstorting van ‘t christendom
- O 20 okt 2025 50061 WÀT dìt alles in deze onderling zo verschil-
- O 20 okt 2025 5006020 ‘t Móest ìn dènkvormen gegoten gaan worden
- O 19 okt 2025 5005919 Intellectuele Geloofwaardigheid: tot de………