27244 er zijn maar 'n beperkt aantal aanwijzingen
dàt
de Verlichting
óók o/d Noordwestveluwe
ingang gevonden heeft? Toen in 1828
de hervormde predikant van Oosterwolde, Albertus van Eerde, kwam te overlijden,
liet hij een bibliotheek van ruim 100 titels ná! 't Ging, nagenoeg, uitsluitend
om werken v/d verlichte schrijvers!
In Oosterwolde
werden al aan het eind v/d 18e eeuw
de invloeden v/d Verlichting zichtbaar. De toenmalige predikant
van het dorp was een fervente patriot. Deze Egbert Willem Brink, sinds 1777 predikant in Oosterwolde, bevorderde
het houden van gewapende exercities! Zijn collega te Doornspijk, D. Hennelen, hield zich hier eveneens mee bezig.
Vanuit de bevolking van beide kerkdorpen kwam geen enkel verzèt hiertegen. Integendeel, òndànks
opgelegde boetes oefende men lustig voort? In de stad Elburg
was 't al niet anders...
Daar waren de predikanten
Johannes van Diermen & Georg Hein
actief i/d patriottische beweging &'ook zij schroomden niet om 't kerkgebouw hiervoor te gebruiken!
Overigens was dit aanhangen v/d patriotse ideeën nog géén bewíjs dàt men op kerkelijk terrein de oude
gereformeerde leer níet toegedaan was! 't Leek erop dat de Elburgse predikant J. Paré, die in 1835 naar deze stad kwam
en er 34 jaar lang a/d Hervormde gemeente van Elburg verbonden was, ook tot de aanhangers
v/d verlichte theologie gerekend kon
blijven worden...
Hij stond op
vertrouwde voet met ds. H.H. Donker Curtius.
In de steden Harderwijk & Elburg functioneerde 'n afdeling v/d Maatschappij tot Nut van 't Algemeen!!
Op het platteland kende de gemeente Ermeloo ook een afdeling van 't Nut: deze afdeling floreerde echter niet.
Zowel binnen patriotse kringen, als i/d Maatschappij tot Nut van 't Algemeen leefde 't ideeëngoed van de Verlichting:
zo had ook op die Noordwestveluwe de VERLICHTING haar weg gevonden!
Vooral door de hoogleraren in H'wijk
& hun leerlingen!
Daarnaast via enige
predikanten in de regio "Verlichte opvattingen"
werden dan ook op 'n aantal kansels verkondigd, binnen 'n aantal patriotse gezelschappen ÈN andere gelegenheden!
Dit wilde nog niet zeggen dat de invloed hiervan
op het 'kerkoervolk' gróót wàs?
De gedachte
dat predikanten representatief waren voor de kerk, is reeds lang opgegeven!
Veelzeggend is wel dat er haast geen jaar voorbijging zonder dat de burge-meesters in hun verslagen erover klagen,
dat de invloed van "ene verlichte denkwijze"'op de bevolking niet groot was! Hoogstens stads-
en 'dorpskliekelite' voelden zich werkelijk
ermee verbonden?!
de Verlichting
óók o/d Noordwestveluwe
ingang gevonden heeft? Toen in 1828
de hervormde predikant van Oosterwolde, Albertus van Eerde, kwam te overlijden,
liet hij een bibliotheek van ruim 100 titels ná! 't Ging, nagenoeg, uitsluitend
om werken v/d verlichte schrijvers!
In Oosterwolde
werden al aan het eind v/d 18e eeuw
de invloeden v/d Verlichting zichtbaar. De toenmalige predikant
van het dorp was een fervente patriot. Deze Egbert Willem Brink, sinds 1777 predikant in Oosterwolde, bevorderde
het houden van gewapende exercities! Zijn collega te Doornspijk, D. Hennelen, hield zich hier eveneens mee bezig.
Vanuit de bevolking van beide kerkdorpen kwam geen enkel verzèt hiertegen. Integendeel, òndànks
opgelegde boetes oefende men lustig voort? In de stad Elburg
was 't al niet anders...
Daar waren de predikanten
Johannes van Diermen & Georg Hein
actief i/d patriottische beweging &'ook zij schroomden niet om 't kerkgebouw hiervoor te gebruiken!
Overigens was dit aanhangen v/d patriotse ideeën nog géén bewíjs dàt men op kerkelijk terrein de oude
gereformeerde leer níet toegedaan was! 't Leek erop dat de Elburgse predikant J. Paré, die in 1835 naar deze stad kwam
en er 34 jaar lang a/d Hervormde gemeente van Elburg verbonden was, ook tot de aanhangers
v/d verlichte theologie gerekend kon
blijven worden...
Hij stond op
vertrouwde voet met ds. H.H. Donker Curtius.
In de steden Harderwijk & Elburg functioneerde 'n afdeling v/d Maatschappij tot Nut van 't Algemeen!!
Op het platteland kende de gemeente Ermeloo ook een afdeling van 't Nut: deze afdeling floreerde echter niet.
Zowel binnen patriotse kringen, als i/d Maatschappij tot Nut van 't Algemeen leefde 't ideeëngoed van de Verlichting:
zo had ook op die Noordwestveluwe de VERLICHTING haar weg gevonden!
Vooral door de hoogleraren in H'wijk
& hun leerlingen!
Daarnaast via enige
predikanten in de regio "Verlichte opvattingen"
werden dan ook op 'n aantal kansels verkondigd, binnen 'n aantal patriotse gezelschappen ÈN andere gelegenheden!
Dit wilde nog niet zeggen dat de invloed hiervan
op het 'kerkoervolk' gróót wàs?
De gedachte
dat predikanten representatief waren voor de kerk, is reeds lang opgegeven!
Veelzeggend is wel dat er haast geen jaar voorbijging zonder dat de burge-meesters in hun verslagen erover klagen,
dat de invloed van "ene verlichte denkwijze"'op de bevolking niet groot was! Hoogstens stads-
en 'dorpskliekelite' voelden zich werkelijk
ermee verbonden?!
23 feb 2017 - bewerkt op 25 feb 2017
- meld ongepast verhaal
Log in om een reactie te plaatsen.
- O 08 apr 2024 47382 Adverteren brainwash communicatie drukwerk
- O 07 apr 2024 4738166‘Ònder de maaltijd nam Yèsj brood, sprak de
- O 06 apr 2024 47380/65 ‘Yèsj zéi hen:“DOE DIE KRUIKEN VOL WATER“
- O 06 apr 2024 47379’Daarop trad hij op de lijkbaar toe en raakte
- O 06 apr 2024 47378‘Toen hij z’n Toespraak geëindigd had zéi hij
- O 06 apr 2024 47377 ”Zózéér immers heeft G d de wereld liefgehad
- O 06 apr 2024 47376Op zekere dag, zegt Lucky Luke, ging hij zijn
- O 05 apr 2024 4737526 Bijbelse Symbolen in Oud & Nieuw Testament
- O 05 apr 2024 47374 Yosef van Harimatea, ‘n rijke man die in ‘t
- O 05 apr 2024 47373 Sterven Begraven Opstand Hemelvaart Verhalen
- O 04 apr 2024 47372 Over het Líjden van Yèsj is weinig bekend
- O 04 apr 2024 47371/61 Ènkele Aristocraten kwamen kíjken om deze
- O 04 apr 2024 47370 Toen Yèsj o/d tòp van Golgota was áán-
- O 04 apr 2024 47369/60 De gevangene moest zelf het PATIBULUM van
- O 04 apr 2024 47368/59 Geseling, kruisiging: de dood a/h kruis,